Ζούμε σε έναν κόσμο που έχουμε ανάγκη την ανθρώπινη επαφή και την επικοινωνία, γι’ αυτό και οι σχέσεις που διαμορφώνουμε με τους υπόλοιπους ανθρώπους είναι κάτι που μας απασχολεί έντονα στην καθημερινότητά μας.
Ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας καταλαμβάνουν οι ερωτικές σχέσεις. Το πώς σχετιζόμαστε με έναν σύντροφο. Γιατί μας ελκύουν οι «λάθος» άνθρωποι, γιατί δεν βρίσκουμε αυτό που ψάχνουμε, τι λάθος κάνουμε εμείς στο πώς επιλέγουμε κάποιον, γιατί «πάντα» οι σχέσεις έχουν την ίδια κατάληξη…
Μπορεί να νομίζουμε ότι επιλέξαμε σύντροφο, επειδή μας άρεσε η εξωτερική του εμφάνιση, επειδή μας γοήτευσε το μυαλό του, επειδή νιώσαμε έλξη, επειδή ήταν μια επιλογή ανάγκης, κάποιες φορές..
Είναι όμως τυχαίες οι επιλογές μας;
Καθόλου τυχαίες δεν είναι, κάθε άλλο….
Ο γονέας μας, έχει λειτουργήσει ως πρότυπο προς μίμηση. Στην παιδική μας ηλικία έχουμε εξιδανικεύσει το γονέα του αντίθετου φύλου και ψάχνουμε κάποιο σύντροφο με τα εσωτερικά ή εξωτερικά χαρακτηριστικά του γονέα μας.
Αν τελικά στην πορεία, δούμε ότι κάποια χαρακτηριστικά του συντρόφου μας διαφέρουν από αυτά του εξιδανικευμένου γονέα μας, προσπαθούμε μάταια να φέρουμε το σύντροφο μας στα μέτρα μας και να τον «κάνουμε» σαν τον ιδανικό γονέα που εμείς φανταστήκαμε ότι έχουμε.
Για το λόγο αυτό θεωρείται πολύ σημαντικό μέσα από την ψυχοθεραπεία να απομυθοποιήσουμε και του δύο γονείς μας και να τους δούμε, με μια πιο ρεαλιστική ματιά.
Με αυτό τον τρόπο θα σταματήσουμε να βάζουμε το σύντροφο μας σε μια συνεχόμενη σύγκριση με τον εξιδανικευμένο μας γονέα.
Τι γίνεται τώρα στην περίπτωση που ο γονέας δεν ήταν ο «ιδανικός» ;
Πολλές φορές μπορεί να μην ήταν «ιδανικός», αλλά το πρότυπο του είναι για μας οικείο.
Για παράδειγμα, μία γυναίκα που μεγάλωσε με έναν κακοποιητικό πατέρα , θα βρει έναν κακοποιητικό άντρα.
Για εκείνη ο γονέας της, έχει λειτουργήσει όχι σαν ιδανικό πρότυπο, αλλά σαν ένα οικείο πρότυπο.
«Το οικείο αρκετά συχνά μας έλκει, ακόμα κι αν είναι προβληματικό.»
Αναβιώνοντας τις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος μας, νιώθουμε ότι θα διορθώσουμε την κατάσταση και ως ενήλικες πια, θα βγούμε νικητές. Γι’ αυτό και ασυνείδητα , επιλέγουμε να την ξαναζήσουμε ακόμα κι αν δεν είναι η ιδανική. Έχουμε μια ψευδαίσθηση και συγχρόνως μια ανάγκη να αποδείξουμε στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε, ότι το ίδιο μοτίβο που δεν δούλεψε με τους γονείς μας μπορεί να δουλέψει με εμάς.
Πολλές φορές μάλιστα υπάρχουν περιπτώσεις όπου αν τύχει να γνωρίσουμε κάποιον που μπορεί να έχει πολλά θετικά χαρακτηριστικά, κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας να τον διώξουμε διότι είναι κάτι πολύ ξένο για μας που δεν μπορούμε να το αντέξουμε, ούτε να το χαρούμε.
Ενώ λοιπόν αναζητούμε κάποιον που να μας φέρεται όμορφα και να μας καταλαβαίνει, μια τέτοια συμπεριφορά ίσως να μας φανεί περίεργη ή ξένη με αποτέλεσμα να τον απορρίπτουμε υποστηρίζοντας ίσως πως δεν υπάρχει χημεία. Για να επιλέξουμε όμως συντρόφους με έναν πιο ώριμο τρόπο θα πρέπει να αναρωτηθούμε ποιου είδους άνθρωποι μας έλκουν και να προσπαθήσουμε να αναγνωρίσουμε τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τους που μας προκαλούν την έλξη.
Στη συνέχεια πρέπει να θυμηθούμε αν αυτά τα χαρακτηριστικά υπήρχαν στους ανθρώπους που μας αγάπησαν στην πρώιμη παιδική μας ηλικία. Αν αντιληφθούμε πως η σεξουαλική έλξη που νιώθουμε προκαλείται από αυτά τα χαρακτηριστικά τους, τότε θα πρέπει να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο αυτές οι τάσεις μας ευθυγραμμίζονται με αυτά που ξέρουμε ότι μας κάνουν ευτυχισμένους.
Πως επηρεάζει την σημερινή μου σχέση με τον σύντροφο μου η σχέση που είχα με τους γονείς μου;
Αν ως παιδιά είχαμε υπερβολικά απαιτητικούς ή συναισθηματικά απόμακρους γονείς μπορεί να έχουμε μάθει να προσπαθούμε πάρα πολύ ώστε να πάρουμε μία θετική συναισθηματική αντίδραση από εκείνους, οπότε μπορεί στην ενήλικη ζωή μας, παρομοίως, να δημιουργούμε σχέσεις με άτομα που απαιτούν από εμάς θυσίες τις οποίες εμείς νιώθουμε υποχρεωμένοι να εκπληρώσουμε.
Ως παιδιά μπορεί να πιστεύαμε ότι αν γινόμασταν υπερβολικά υπάκουοι και κάναμε τις χάρες στους γονείς μας, τότε αυτοί θα μας αγαπούσαν και θα μας καταλάβαιναν. Το ίδιο συμβαίνει και στο παρόν όπου ως ενήλικες πλέον, σε κάθε αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του συντρόφου μας ψάχνουμε να βρούμε τι κάναμε εμείς λάθος και τι θα έπρεπε να κάνουμε για να μην προκαλούμε τα ξεσπάσματά του στο μέλλον. Δεν καταλαβαίνουμε ότι μερικές φορές πρέπει απλώς να φύγουμε, όμως ίσως μας είναι υπερβολικά δύσκολο να μείνουμε μόνοι.
«Ή επιλογή του συντρόφου μου είμαι εγώ. Και αν δεν υποστηρίζω την επιλογή μου στο χρόνο ακυρώνω εμένα τον ίδιο.»
Ποιος είναι κατάλληλος για μένα;
Εκείνος που συγκεντρώνει δύο τρία πράγματα που για μένα ειδικά είναι αδιαμφισβήτητα και πολύτιμα και που το συγκεκριμένο συνδυασμό δεν τον έχει κανένας άλλος και που και κάποιον άλλο να συναντήσω αργότερα και να με ελκύσει, θα χω λόγους να γυρνώ και να ξαναγυρνώ σε αυτόν, σε αυτά τα χαρακτηριστικά που είναι σημεία αναφοράς για μένα.
Το να ελκύομαι από άλλους ανθρώπους είναι απλά υγεία. Το τι θα την κάνω αυτή την έλξη είναι ευθύνη του καθενός. Θα ανταποκριθώ ανώριμα και παθιασμένα, σε κάτι απρόβλεπτο και ίσως απαγορευμένο ή θα μάθω τον εαυτό μου καλύτερα μέσα από την εσωτερική αναζήτηση του γιατί έλκομαι από το συγκεκριμένο τύπο ανθρώπου; Τι μου προσφέρει, ποια ανάγκη μου καλύπτει, τι δικό μου που θα ήθελα να έχω μπορεί να βλέπω σε αυτόν; Πώς σχετίζεται αυτός που με έλκει με τη μαμά ή το μπαμπά μου; Ερωτήματα που λύνονται με την ψυχοθεραπεία.
«Δεν ψάχνω το άλλο μου μισό ψάχνω έναν ολοκληρωμένο άνθρωπο όπως είμαι και εγώ.»
Πως βοηθάει η ψυχοθεραπεία στην σωστή επιλογή συντρόφου;
Στην ψυχοθεραπεία απελευθερωνόμαστε από το παρελθόν. Μαθαίνουμε εμάς, τις ανάγκες μας, τα θέλω μας, τα πραγματικά όχι αυτά που μας έμαθαν να θέλουμε. Η ψυχοθεραπεία μας ελευθερώνει από τους αυτοματισμούς και τις ασυνείδητες και αυτοματοποιημένες επιλογές. Μας βοηθάει να ανακαλύψουμε σε βάθος τον εαυτό μας έτσι οδηγούμαστε στην αυτογνωσία η οποία είναι απαραίτητη για την εξέλιξη του κάθε ανθρώπου. Η αυτογνωσία, η κατανόηση των ικανοτήτων μας , ο χαρακτήρας, οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι επιθυμίες και οι άμυνες μας βοηθούν να μάθουμε από την εμπειρία μας, να δημιουργήσουμε βαθιές ανθρώπινες σχέσεις και να κατανοήσουμε τη θέση μας στον κόσμο.
«Για να βρούμε τον κατάλληλο σύντροφο πρέπει να γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας, τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας, και φυσικά να έχουμε γιατρέψει τις πληγές μας»
Katerina Gkouzioti
Κοινωνική Λειτουργός – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας